Bruksela, 3 czerwca 2021r.

Istnieje wiele dróg, którymi nowe egzotyczne gatunki są wprowadzane i osadzane w nieznane dla nich środowiska. Handel egzotycznymi zwierzętami domowymi coraz bardziej zyskuje na znaczeniu. Jednocześnie porzucanie zwierząt (egzotycznych) domowych jest coraz większym problemem. Kwestie te zostały dostrzeżone ,wywołując w różnych środowiskach reakcje legislacyjne.

W czwartek odbyła się kolejna sesja Eurogrupy ds. Dobrostanu Zwierząt. Koncentrowano się na zagadnieniu nieuregulowanego handlu zwierzętami egzotycznymi w aspekcie zagrożenia zdrowia oraz bioróżnorodności.

W ostatnich 20 latach, jak wynika z badań, Europa stała się potentatem importu zwierząt egzotycznych. Jako główny konsument żywej przyrody tym samym stwarza ryzyko nadmiernej eksploatacji europejskiej różnorodności biologicznej. Handel egzotycznymi zwierzętami domowymi podnosi nie tylko zagrożenie dla zdrowia i życia, ale też zagrożenie dla bioróżnorodności, wpływając na spadek populacji dzikich zwierząt. Populacje dzikiej przyrody zmniejszają się średnio o 62% na obszarach, na których handluje się gatunkami obcymi, co sprawia, że ​​niektóre z nich są bliskie całkowitemu wyginięciu. Brak skutecznej legislacji wobec zwierząt egzotycznych może również tworzyć poważne problemy w zakresie dobrostanu zwierząt. Odpowiedzialność konsumentów wzywa do podejmowania działań regulujących handel egzotyką w celu zagwarantowania legalnego, identyfikowalnego i zrównoważonego handlu dziką fauną i florą. Aby móc wypracować wspólne i jednolite przepisy dla wszystkich form handlu w przyszłości, należy współpracować i konsultować na każdym poziomie łańcucha dostaw. Obecne systemy są mało efektywne, dochodzi do wielu nadużyć, nielegalnych procederów, do śmierci wielu zwierząt w transporcie ale też ich ucieczek, w jego tracie. Zdecydowana większość konsumentów uważa, że gatunki dzikich zwierząt, które są swobodnie dostępne, muszą być pozyskiwane w sposób legalny i zrównoważony oraz bezpieczny.

Stworzenie globalnego monitoringu gatunków zaangażowanych w handel międzynarodowy przy udziale EUROSTAT, LEMIS oraz TRACES*, które gromadzą dane o wszystkich importowanych żywych zwierzętach pozwoliłoby mieć większą kontrolę nad handlem egzotyką.

Kolejną propozycję stanowi regulacja handlu egzotycznymi zwierzętami domowymi za pośrednictwem Positive Lists**. Humanitarne zarządzanie dzikimi zwierzętami, jak inwazyjne gatunki obce, pozwoli lepiej zabezpieczać różnorodność biologiczną, podobnie jak ograniczenie handlu i transportu dziką fauną i florą. Ulepszenia we wdrażaniu i egzekwowaniu dyrektywy o ogrodach zoologicznych,zakaz wykorzystywania dzikich zwierząt w cyrkach i delfinariach, oraz poprawa ochrony gatunków chronionych to kolejne propozycje poprawy legislacji.

Zagrożenia związane z eksploatacją dzikich zwierząt i handlem nimi dotkliwie zauważono wraz z ogólnoświatową epidemią SARS-COV-2. Znaczenie potencjalnej roli nielegalnego handlu dziką fauną i florą w rozprzestrzenianiu się patogenów jest fundamentalne. Niezbędne są odważne i pilne działania w całej Unii Europejskiej, aby zminimalizować ryzyko zagrożeń jakie niesie handlem egzotycznymi zwierzętami. To pozwoli wypełnić zobowiązania podjęte w ramach unijnego Zielonego Ładu i strategii ochrony różnorodności biologicznej 2030.  Działania te podkreślą jednocześnie, że Unia Europejska jest globalnym liderem w odwróceniu niszczącego wpływu działalności człowieka na przyrodę i różnorodność biologiczną.

*EUROSTAT - urząd statystyczny Unii Europejskiej

LEMIS – (Law Enforcement Management System) Egzekwowanie Prawa System Zarządzania

TRACES (Trade Control and Expert System ) - narzędzie certyfikacji weterynaryjnej używane przez Unię Europejską

**Białe listy” zawierają wykazy zwierząt, co do których nie ma zastrzeżeń w zakresie bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi, innych zwierząt i środowiska. Mając na uwadze opisane powyżej zagrożenia natury zdrowotnej, konieczność dbałości o dobrostan zwierząt, a także istniejące przepisy prawa niektóre kraje członkowskie UE wprowadziły dodatkowe wykazy zwierząt egzotycznych, którymi obrót, posiadanie podlega ograniczeniom (czarne listy, listy negatywne) lub listy zwierząt egzotycznych, którymi obrót nie podlega ograniczeniom (białe listy, listy pozytywne).

więcej o tym

- nielegalny handel dziką fauna i florą

https://www.eurogroupforanimals.org/news?f%5B0%5D=topic%3A96

- zwięrzeta egzotyczne

https://www.eurogroupforanimals.org/news?f%5B0%5D=topic%3A105