Bruksela, 16 czerwca 2021.
W środę odbyło się posiedzenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE). Jednym z punktów agendy było wysłuchanie publiczne dotyczące „Rocznego sprawozdanie Europolu na temat sytuacji i tendencji w zakresie terroryzmu w UE (TE-SAT)”. Głównym celem operacyjnym Agencji jest przestępczość zorganizowana, narkotyki, handel ludźmi, oszustwa finansowe, malwersacje podatkowe, korupcja, przemoc, przekazywanie informacji tajnych innym krajom i organizacjom. 80% grup przestępczych działających na obszarze wspólnoty wykorzystuje legalne narzędzia dla prania brudnych pieniędzy (inwestycje we własność, usługi, towary) tworząc sieci transgraniczne. Dynamika ich funkcjonowania i konfrontacje z przestępczością zorganizowaną głęboko dotykają wszystkich warstw społeczeństwa i obywateli, zagrażając gospodarce i praworządności. By skutecznie i efektywnie zapobiegać terroryzmowi i zwalczać to zjawisko, Unia Europejska powinna działać we wszystkich dziedzinach polityki. Dzisiejsze wyzwania w zakresie bezpieczeństwa wymagają zdecydowanych, szybkich i spójnych działań służących modernizacji prawodawstwa, zagwarantowania jego pełnego wdrożenia, lepszej współpracy oraz wymiany istotnych informacji. Wymaga to działań zarówno na szczeblu UE, jak i globalnie. Silny mandat państw członkowskich dla pracy Europolu, istotna rola centrów wspierających operacje egzekwowania prawa, współpraca z ośrodkami informacyjnymi w kontekście przestępczości, nieustanny i dalszy rozwój centrum wiedzy specjalistycznej EU w zakresie egzekwowania prawa, warunkować będzie poprawę i jakość bezpieczeństwa.
Kolejnym punktem obrad LIBE były Działania grupy monitorującej prawa podstawowe, podejmujące kwestie praworządności w niektórych państwach członkowskich oraz intensywne monitorowanie wpływu pandemii na sprawy wdrożonych ograniczeń wolności w krajach wspólnoty i ich zasadności. Wszystkie państwa członkowskie nałożyły zakazy, ograniczające w różny sposób swobody obywatelskie. Trwa przegląd prac grupy, wobec postępów na Malcie i Słowacji na skutek morderstw na dziennikarzach, które miały tam miejsce. Media stanowią filar społeczeństwa obywatelskiego, prześladowania dziennikarzy są niedopuszczalne. Grupa przygotowała procedurę wobec Komisji Europejskiej w kwestii zaniechania działań wobec państw członkowskich łamiących, zdaniem grupy, praworządność. Wnioski z pracy zespołu monitorującego zostaną włączone do raportu o stanie praworządności państw członkowskich.
W kolejnej części obrad Komisji LIBE, omawiano Działania grupy roboczej kontroli Frontexu. Agencja jest jednym z największych organów wykonawczych Unii Europejskiej. Zagrożenia hybrydowe na granicach wspólnoty , jak wynika z analiz, będą nadal aktualne w najbliższych latach. Bez względu na podejmowane przez Agencję, działania i zabiegi, zawsze należy przestrzegać praw podstawnych. W odpowiedzi na informacje i krążące pogłoski o pogwałceniach praw podstawowych działalności Frontex, powołana została grupa monitorująca, w celu ich wyjaśnienia. W wyniku jej działalności przygotowywany jest dokument dotyczący sytuacji Agencji oraz wytyczne do poprawy jej pracy oraz propozycje zmian, jakie należy w niej przeprowadzić, by unikać w przyszłości podobnych zdarzeń. Agencja jako organ wypełniający zadania w kontekście ochrony praw ludzkich wymaga odpowiedniej kontroli i właściwej sprawozdawczości. Frontex ma niezwykle istotne znaczenie dla funkcjonowania i bezpieczeństwa wspólnoty, dlatego otrzyma należytą pomoc oraz wsparcie. Końcowe rezultaty prac grupy planuje się opublikować przed wakacjami.
Strategia Unii Europejskiej w sprawie dobrowolnych powrotów i reintegracji była kolejnym punktem obrad Komisji. W debacie udział wzięła europejska komisarz do spraw wewnętrznych - Ylva Johansson.
Nowy dokument w ramach Paktu o Migracji i Azylu ma na celu zawracanie osób, które przebywają w Europie nielegalnie oraz integrowanie osób, które legalnie w niej przebywają. Dobrowolne powroty* jako preferowana forma walki z nielegalną migracją, oparta na poszanowaniu godności ludzkiej i połączona z wielostronnymi działaniami na rzecz reintegracji w kraju pochodzenia. Prawo ubiegania się o azyl posiada każda osoba, ale tylko 1/3 z ubiegających się może je otrzymać. Wszyscy, którzy nie mają prawa przebywania na terenie Unii Europejskiej, muszą wrócić do ojczyzny. Skuteczne powroty wzmocnią legislację i proces ubiegania się o azyl. Promowanie dobrowolnych powrotów oraz wzrost ich liczebności wspierane przez narzędzia reintegracji do społeczności lokalnych, pozytywnie wpłyną na procesy nielegalnej emigracji do EU. Sukcesu tych działań upatruje się w budowaniu relacji oraz zacieśnianiu współpracy z krajami trzecimi (w 2020 przeznaczono 500 mln EUR na te cele). Tworzenie nowych możliwości dla powracających osób w krajach pochodzenia, wzmacnianie ich potencjału i budowanie odpowiednich struktur już teraz przynoszą efekty. Dobrowolne powroty nie są łatwa decyzją, szczególnie gdy opuszczenie kraju wiąże się z wielkimi nakładami finansowymi oraz niebezpieczną dla zdrowia i życia podróżą przez ocean. Jak wynika z obserwacji, polityka dobrowolnych powrotów jest właściwa i skuteczna. Równorzędnie z tymi działaniami, należy podejmować zabiegi zniechęcające osoby do nielegalnej emigracji z krajów pochodzenia. Warto rozważyć powstanie strategii eliminowania przyczyn, które skłaniają osoby do opuszczania swoich ojczyzn, by nie musiały tego robić.
* Zarządzanie migracjami - powroty bez przymusu