20 marca w Parlamencie Europejskim miało miejsce rozpatrzenie sprawozdania Norberta Linsa dotyczącego kwestii raportu LULUCF*, którego Europoseł Jadwiga Wiśniewska jest sprawozdawcą cieniem.

Debata w Parlamencie dotyczyła możliwych poprawek, które należałoby wnieść do projektu Rozporządzenia. Sprawozdanie Norberta Linsa zawiera wiele propozycji idących w dobrym kierunku: dostrzega ogromny potencjał sektora pod względem łagodzenia zmiany klimatu i konieczność solidnego i wiarygodnego systemu rozliczania za okres 2021–2030. Jednak niektóre kwestie, szczególnie istotne dla Polski wymagają wzmocnienia: uwzględnienie zarządzanie lasami w kategorii działań, które zaliczamy do LULUCF, ustalanie poziomów referencyjnych w sektorze, a także zagadnienia limitów na wykorzystanie wielkości pochłaniania netto.

W Polsce sektor leśny (głównie dzięki prowadzonej zrównoważonej gospodarce leśnej) pochłania duże ilości CO2. Przynosi to nie tylko realne korzyści środowiskowe, ale też, co ciekawe, pozwala uzyskać porównywalne korzyści w zakresie niwelowania emisji gazów cieplarnianych, co technologie redukcji emisji.

Przy właściwym umiejscowieniu sektora LULUCF w unijnej polityce energetyczno-klimatycznej, możliwe będzie dostarczenie temu sektorowi odpowiednich bodźców do zwiększonych inwestycji. Rozwiązania UE muszą zatem zachęcać państwa członkowskie do tworzenia systemu dodatkowych działań w leśnictwie takich jak np. Leśne Gospodarstwa Węglowe. Pozwoli to na uzyskanie nadprogramowych dobrze udokumentowanych jednostek pochłaniania, a co za tym idzie - możliwość sprzedaży dodatkowo pochłoniętych emisji CO2 w postaci jednostek pochłaniania akceptowalnych w ramach wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) lub ich przeniesienia do sektorów objętych ESR.

Jednym z kluczowych elementów projektu włączenia sektora LULUCF w unijne ramy polityki klimatyczno-energetycznej będzie tzw. poziom odniesienia dla kategorii: „grunty leśne zarządzane”. Według zapisów projektu ten poziom powinien zostać utworzony w oparciu o kontynuację praktyk i regulacji wdrożonych w latach 1990–2009 w ramach gospodarki leśnej oraz ich intensywności, mających wpływ np. na cechy lasu, w tym strukturę klas wieku, wielkość przyrostów, długość okresów użytkowania, itp.

Oparcie poziomu odniesienia dla kategorii gruntów leśnych zarządzanych tych elementach uniemożliwia między innymi uwzględnienie zmieniającej się struktury wiekowej lasów oraz prowadzonych działań z zakresu zrównoważonej gospodarki leśnej. Nie odnosi się także do specyfiki poszczególnych państw członkowskich. A warto zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z Traktatami UE zarządzanie gospodarką leśną pozostaje w gestii państw członkowskich. Polityka UE nie powinna zaprzeczać podziałowi kompetencji w ramach Unii.

Rozporządzenie wprowadza także limity rozliczeń wykorzystania wielkości pochłaniania netto - w wysokości nie większej niż równowartość 3,5 procent emisji państwa członkowskiego w roku lub okresie bazowym, pomnożoną przez pięć.

Tak rygorystyczny limit może uniemożliwić odpowiedzialną gospodarkę lasami, a także rzetelne wykonywanie postanowień traktatowych. Ponadto nie uwzględnia różnorodności gospodarek państw członkowskich - np. w przypadku Polski limit 3.5 % nie będzie uwzględniać Leśnych Gospodarstw Węglowych. Sprawozdawca podczas debaty zaproponował zmianę limitu jednostek emisji z tytułu gospodarki leśnej z 3,5 % do 7 % emisji państw członkowskich. Również naszym zdaniem podwyższony próg będzie nadal zapewnia integralność środowiskowa, a jednocześnie pozwala państwom członkowskim na większą elastyczność.   

Sektor LULUCF posiadając istotny potencjał w działaniach łagodzących zmiany klimatu, pozwala przeciwdziałać tym zmianom w sposób najbardziej efektywny kosztowo. Dlatego tak ważne jest uregulowanie go w sposób kompleksowy, przy uwzględnieniu różnic pomiędzy poszczególnymi krajami UE i w świetle porozumienia paryskiego, które zachęca przecież do podejmowania adekwatnych działań w celu zwiększania potencjału pochłaniania gazów cieplarnianych przez lasy.

* Sprawozdanie dot. włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych pochodzących z działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem do ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 i zmianą rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 w sprawie mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zgłaszania innych informacji mających znaczenie dla zmiany klimatu.