Bruksela, 4 września 2023
W Brukseli podczas zebrania komisji ENVI miała miejsce debata dotycząca wspólnych zasad promujących naprawę towarów oraz nadanie prawa do naprawy. Głos zabrała eurodeputowana Jadwiga Wiśniewska.
Jadwiga Wiśniewska w swoim wystąpieniu mówiła: „W ciągu minionych dekad wpadliśmy w pułapkę toksycznego modelu konsumpcji, zgodnie z którym w zasadzie niczego nie naprawiamy, ale w przypadku nawet błahej usterki urządzenia AGD czy telefonu komórkowego – wyrzucamy na śmietnik. Jest to marnotrawstwo zasobów naszej planety, na które nas już po prostu nie stać.”. Poparła opinię pani Sprawozdawczyni, aby promować wykorzystanie sprzętu odnowionego tam, gdzie naprawa nie jest możliwa. Europoseł zwróciła również uwagę na zwiększenie nacisku na bezpieczeństwo napraw oraz dyskryminujące praktyki w państwach UE: „zdarzało się, że ci sami producenci AGD w jednym państwie oferowali na te same modele sprzętu okres 5 lat gwarancji, w innym kraju – 3 lata gwarancji. Uważam to za niedopuszczalne i powinniśmy wypracować rozwiązanie zakazujące tego typu praktyk.”
Kontekst
Niedawne badanie Eurobarometr wykazało, że 77 proc. Europejczyków czuje się osobiście odpowiedzialnych za ograniczenie zmiany klimatu. Usuwane produkty opłaca się często naprawić, a są one często przedwcześnie wyrzucane, co powoduje 35 mln ton odpadów, 30 mln ton zasobów i 261 mln ton emisji gazów cieplarnianych w UE rocznie. Ponadto straty konsumentów wynikające z wyboru wymiany zamiast naprawy szacuje się na prawie 12 mld rocznie. Szacuje się również, że inicjatywa przyniesie wzrost gospodarczy i inwestycje w UE o wartości 4,8 mld euro.
Naprawa jest często jednak postrzegana przez konsumentów jako trudna. Inicjatywa „prawo do naprawy” uzupełnia kilka innych wniosków przedstawionych przez Komisję w celu osiągnięcia zrównoważonej konsumpcji w całym cyklu życia produktu, ustanawiając ramy prawdziwego „prawa do naprawy” w całej UE.
Prawo do naprawy
W ramach gwarancji prawnej sprzedawcy będą zobowiązani do oferowania naprawy, chyba że jest ona droższa niż wymiana.
Po wygaśnięciu gwarancji prawnej konsumenci będą mieli dostęp do nowego zestawu praw i narzędzi, aby „naprawa” stała się łatwą i dostępną opcją:
• prawo konsumentów do domagania się naprawy od producenta w przypadku produktów, co do których istnieje techniczna możliwość naprawy na mocy prawa UE, takich jak pralka czy telewizor;
• obowiązek producentów do informowania konsumentów o produktach, które mają obowiązek naprawić we własnym zakresie;
• internetowa platforma naprawy służąca nawiązywaniu kontaktów między konsumentami a podmiotami zajmującymi się naprawą i sprzedawcami odnowionych towarów na ich terenie;
• europejski formularz informacji o naprawie, o który konsumenci będą mogli zwrócić się do każdego podmiotu zajmującego się naprawą;
• opracowana zostanie europejska norma jakości usług naprawy, aby pomóc konsumentom w identyfikowaniu podmiotów zajmujących się naprawą, które zobowiązują się do zagwarantowania wyższej jakości